Hoãn hoặc hủy chuyến bay do thời tiết là biện pháp an toàn bắt buộc của hãng hàng không và sân bay. Bài viết này giải thích ngắn gọn những yếu tố thời tiết thường dẫn tới hoãn chuyến, các chỉ số kỹ thuật mà hãng/phi công theo dõi, và lời khuyên cho hành khách khi gặp delay do thời tiết.
Những hiện tượng thời tiết thường khiến chuyến bay bị hoãn hoặc hủy
Bão, áp thấp nhiệt đới
Bão và áp thấp tạo ra gió mạnh, mưa lớn, sét và sóng cao tại khu vực sân bay. Trong nhiều trường hợp, sân bay có thể phải đóng cửa tạm thời để bảo đảm an toàn cho hoạt động mặt đất và máy bay — dẫn tới hoãn hoặc hủy chuyến.
Sương mù dày đặc
Sương mù làm giảm tầm nhìn tiếp cận đường băng. Nếu tầm nhìn xuống dưới ngưỡng an toàn (RVR/visibility), phi công không thể thực hiện hạ cánh theo quy định, chuyến bay sẽ bị trì hoãn hoặc chuyển hướng hạ cánh xuống sân bay khác.
Mưa lớn & gió giật mạnh
Mưa to làm giảm độ ma sát đường băng và khả năng điều khiển máy bay; gió giật mạnh (gusts) gây mất ổn định khi cất/hạ cánh. Khi tốc độ hoặc biến động gió vượt ngưỡng an toàn, hãng sẽ hoãn cất/hạ cánh.
Gió đứt tầng thấp (Windshear)
Windshear là sự thay đổi đột ngột về vận tốc/hướng gió ở tầng thấp — rất nguy hiểm khi máy bay cất/hạ cánh. Khi có cảnh báo windshear, mọi hoạt động cất/hạ cánh có thể tạm dừng cho đến khi hết nguy cơ.
Nhiệt độ quá cao
Không khí nóng làm giảm mật độ không khí, làm giảm lực nâng (lift) của cánh. Ở nhiệt độ rất cao, máy bay có thể cần quãng đường cất cánh dài hơn hoặc hạn chế tải; hãng có thể hoãn chuyến hoặc giới hạn số hành khách/hành lý.
Các chỉ số kỹ thuật sân bay và hàng không quyết định việc hoãn
- Tầm nhìn đường băng (RVR – Runway Visual Range): Cho biết phi công nhìn thấy bao xa theo chiều dọc đường băng. Nếu RVR dưới ngưỡng an toàn, hạ/cất cánh không được phép.
- Tốc độ & hướng gió: Gió ngang vượt mức giới hạn an toàn hoặc gió giật mạnh sẽ cấm cất/hạ cánh.
- Trần mây (Ceiling): Độ cao của đáy lớp mây thấp nhất. Trần mây quá thấp ảnh hưởng PROCEDURE tiếp cận và hạ cánh an toàn.
- Cảnh báo windshear / microburst: Là tín hiệu đỏ — dừng mọi hoạt động cất/hạ cánh gần thời điểm cảnh báo.
- Chỉ số nhiệt độ & mật độ không khí: Ảnh hưởng tới hiệu suất cất cánh; sân bay nóng có thể giới hạn tải trọng.
Làm sao hãng và phi công quyết định hoãn chuyến?
Quyết định dựa trên:
- Dữ liệu quan trắc thời tiết từ trạm sân bay (ATIS/METAR/TAF).
- Ngưỡng an toàn nội bộ của hãng và khả năng thực hiện PROCEDURE hạ/cất cánh tại sân bay đó.
- Đánh giá rủi ro của tổ lái (phi công) và kiểm soát không lưu (ATC).
- Các khuyến cáo/ra lệnh của quản lý sân bay trong trường hợp đóng cửa do thiên tai.
Hành khách nên làm gì khi chuyến bay bị hoãn do thời tiết?
- Giữ bình tĩnh: An toàn là ưu tiên hàng đầu. Thông tin có thể thay đổi nhanh — kiểm tra kênh chính thức của hãng.
- Theo dõi thông báo: Nhận tin từ hãng (SMS/email/ứng dụng) và từ sân bay màn hình hiển thị.
- Liên hệ hãng/đại lý: Yêu cầu hỗ trợ đổi chuyến, hoàn vé hoặc lưu vé (rebooking) theo chính sách hãng.
- Lưu giữ chứng cứ: Giữ boarding pass/PNR, biên lai chi phí phát sinh để yêu cầu bồi hoàn nếu công ty/ bảo hiểm hỗ trợ.
- Chuẩn bị phương án đi lại/khách sạn: Nếu phải chờ qua đêm, hỏi hãng về hỗ trợ ăn/khách sạn theo chính sách trường hợp đặc biệt (tùy hãng).
Những yếu tố như bão, sương mù dày, mưa lớn, gió giật, windshear và thậm chí nhiệt độ quá cao đều có thể gây hoãn chuyến. Quyết định dựa trên chỉ số kỹ thuật (RVR, tốc độ gió, trần mây…) và đánh giá an toàn của tổ lái/ATC. Hành khách nên theo dõi thông báo chính thức và liên hệ hãng để được hỗ trợ kịp thời.